Hyrja: Pali dhe lutjet e t ij (1:1-1 )

Qė nė dy vargjet e para vėrejmė daljen nė pah tė Krishtit, sepse ai ėshtė tema kryesore e kėsaj letre.

Pali prezanton vetveten (v.1- )

Apostulli Pal (v.1) Pėrshėndetja hyrėse ėshtė sipas stilit tė kohės dhe kėshtu na jepen emrat e shkrimtarėve, “Pali dhe Timoteu”; identiteti i marrėsit, “shenjtorėve dhe vėllezėrve besimtarė ... nė Kolos”; dhe fjalėt pėrshėndetėse, “hir dhe paqe mbi ju”. Timoteu ishte shoqėruesi i Palit. Ai e njohu Krishtin si shpėtimtarin personal gjatė shėrbesės sė Palit (1 Tim. 1:2), por quhet “vėllai ynė” —pra shikojmė barazinė e gjithė besimtarėve nė Krisht.

Dhiata e re na tregon se Pali ishte apostulli ndėr johebrenjtė (Vep. 9:5-6, 15-16; 22:10-21; Rom. 1:1-5; Gal. 1:1; 2:9). Ai nuk e mbante postin e apostullit nėpėrmjet “uzurpimit” ose “emėrimit”, por nėpėrmjet delegimit nga vetė Krishti.

Pėr kėtė mund tė lexojmė Galatasve 1:12 e mė tej. Apostulli, sipas pėrkufizimit, ėshtė njė pėrfaqėsues zyrtar i caktuar nga Krishti (1:1); zėdhėnėsi zyrtar i autorizuar nga Krishti pėr tė folur nė emėr tė tij (1 Kor. 5:20); dhe administratori zyrtar i ngarkuar me detyrėn pėr tė vėnė kishat nė rregull (Vep. 14:23). “Nėpėrmjet Palit, ėshtė vetė Jezu Krishtit ai qė po i drejtohet kishės.”4

Populli i birėsuar (v.2 )

Pali flet pėr “shenjtorėt”, por nuk e ka fjalėn pėr ata qė kanė njė nivel tė pėrparuar shenjtėrie; pėrkundrazi, ai po i drejtohet ēdo besimtari tė shfajėsuar vetėm me anė tė besimit. Ai ka ndėrmend statusin e tyre dhe jo ndonjė nivel shenjtėrie qė kanė arritur. Kjo ėshtė mėnyra sesi Pali e pėrdor normalisht kėtė term (1:4; Ef. 1:1; Fil. 1:1). Ata janė “nė Krishtin” sepse shenjtorėt kanė njė bashkim shpirtėror me Krishtin, ngaqė kanė “rilindur” (Gjn. 1:12-13; 3:3,7).

“Hiri dhe paqja” janė tė tyret. Hiri ėshtė dashuria dhe mirėsia e pamerituar, e dhėnė falas sipas vullnetit tė Perėndisė. Ai na sjell shpėtim duke na drejtuar tek Krishti (Ef. 2:8), dhe hiri e paqja janė “nga Perėndia, Ati ynė dhe nga Zoti Jezus Krisht”. Qė nė fillim, Pali thekson kėtu dy tema tė mėdha tė Dhiatės sė Re. E para ėshtė Atėsia e Perėndisė dhe birėsimi ynė si fėmijėt e tij. Nė lidhje me kėtė temė J. I. Packer thotė: “Birėsimi ėshtė privilegji mė i lartė qė ofron ungjilli; mė i lartė sesa shfajėsimi ... birėsimi ėshtė mė i lartė pėr shkak se pėrfshin njė marrėdhėnie mė tė pasur me Perėndinė”. Tema e dytė qė thekson Pali ėshtė hyjnia e Krishtit Jezus. Pali do ta theksojė kėtė temė herė pas here nė atė qė shpesh ėshtė quajtur “Kristologjia e Madhe” e Kolosianėve.

Pali ngazėllon pėr frytin e ungjillit (v.3-8)

Nė jetėn e tyre (v.3-5)

Pali flet pėr ........

Return to Vėllezėrve tė dashur nė Kolos