Libri: Introduction and Taster

Filozofia

Filozofia Biblike e Udhėheqėsisė

A.Jezu Krishti e sqaroi kėtė gjė me qartėsi absolute: Drejtuesit e krishterė nuk duhet tė adoptojnė tė njėjtat vlera me tė drejtuesve tė botės. Teksti Kritik: Luka 22:24-27 "Dhe midis tyre lindi edhe njė grindje se cili nga ata duhej tė konsiderohej mė i madhi. Por Jezusi u tha atyre:“Mbretėrit e kombeve i sundojnė ato, dhe ata qė ushtrojnė pushtet mbi to quhen ‘Bamirės.’Por me ju mos qoftė kėshtu; madje mė i madhi ndėr ju le tė jetė si mė i vogli dhe ai qė drejton si ai qė shėrben. Nė fakt kush ėshtė mė i madh: ai qė ėshtė nė tryezė apo ai qė shėrben? Vallė, a s’ėshtė ai qė rri nė tryezė? E pra unė jam midis jush porsi ai qė shėrben. Sfondi i tekstit na zbulon se sa thellė kishte hyrė te dishepujt botėkuptimi i kulturės shekullare pėrreth tyre. “rivalitet” ose “zotėrim i njė fryme zakonisht e kėnaqur,” jo njė mosmarrėveshje ose debat i rastit. (Gangel, Competent to Lead, f. 11) B.Udhėheqja e krishterė nuk ėshtė njė mjet pėr tė fituar pushtet mbi tė tjerėt. C.Udhėheqja e krishterė nuk ėshtė njė mjet tinėzar pėr tė pasuruar veten...

Pushteti dhe Autoriteti

Ushtrimi i pushtetit ėshtė njė element i zakonshėm nė tė gjithė jetėn e kishės

A.Ekzistojnė shumė lloje tė ndryshme pushtetesh. Kemi zgjedhur vetėm pesė lloje tė pėrgjithshme tė pushtetit

 1.Pushteti prej Specialisti
 a.Pushteti prej specialisti vjen nga njohuria, aftėsia ose dituria e zotėruar nga njė person.
 b.Kur ajo njohuri, aftėsi apo dituri njihet nga tė tjerėt atėherė njė sasi pushteti i jepet “specialistit.”
 c.Pastorėt shpesh kanė pushtet prej specialisti pėr shkak tė shkollimit tė tyre teologjik dhe pėrvojės apo pėrgatitjes pėr shėrbesė.
 2.Pushteti Referues
 a.Ky pushtet vjen nga dėshira e ndjekėsit pėr t’u identifikuar me drejtuesin dhe pėr t’u pranuar nga drejtuesi.
 b.“Ne duam tė vlerėsohemi nga ata qė vlerėsojmė.” (Bass & Stogdill,Handbook of Leadership, f. 235)
 c.Njė njeri i cili respektohet shumė ka pushtet sepse tė tjerėt duan qė tė pranohen prej tij.
 d.Pushteti referues mund tė jetė detyrues: nėse personi respektohet ose vlerėsohet shumė, atėherė ai mund tė kėrkojė shumė prej tė 
 tjerėve. Ky ėshtė fillimi i njė pushteti tė pakufizuar (kulti).
 e.Vėr re kėshillat e shumta biblike pėr tė qenė njė shembull.Timoteu, i cili mund tė ishte i pafuqishėm pėr shkak tė moshės sė tij tė re, 
 inkurajohet pėr tė qenė njė shembull nė tė folur, sjellje, dashuri, besim dhe pastėrti. (1Timoteu 4:12)
 3.Pushteti prej Shpėrblimi
 a.Ky ėshtė njė pushtet pėr tė inkurajuar sjelljen e dėshiruar nėpėrmjet dhėnies sė shpėrblimeve tė vlefshme. 
 b.Njė shembull i thjeshtė i kėtij pushteti ėshtė lavdėrimi nė publik i njerėzve tė thjeshtė tė bashkėsisė nga ana e pastorit pėr punėt e 
 kryera shumė mirė prej tyre. 
 4.Pushteti Detyrues
 a.Njė njeri me kėtė lloj pushteti mund tė japė ose tė mos japė shpėrblime apo ndėshkime. Shpėrblimet duhet tė vlerėsohen nga njerėzit nė
 grup; ndėshkimet duhen pasur frikė.
 b.Ky pushtet priret pėr t’u pėrdorur qė tė kontrollojė ose tė merret me rendimentin e papranueshėm (veēanėrisht kur drejtuesi nuk ėshtė i
 aftė pėr tė shpėrblyer rendimentin e mirė) 
 c.Pushteti detyrues mund tė jetė i drejtpėrdrejtė ose jo i drejpėrdrejtė, i hapur ose i fshehur.

(1)“Disa herė pushteti detyrues ėshtė i dukshėm dhe brutal. Disa herė ėshtė i fshehur dhe manipulues nė mėnyrė tė padukshme. I pari ėshtė i hapur dhe i njohur, i dyti ėshtė i rrezikshėm dhe i vėshtirė pėr t’u dalluar.” (R.K. Greenleaf, Servant Leadership, f.42) (2)Fatkeqėsisht, detyrimi manipulues praktikohet shpesh nė kishė. (3)Kur njė besimtar, qoftė drejtues ose jo, nuk i kupton llojet e pushtetit dhe pėrdorimin legjitim tė pushtetit pėr tė shėrbyer, ai shpesh do tė besojė se ushtrimi i drejtpėrdrejtė i pushtetit ėshtė “joshpirtėror.” Atėherė ai fillon ta ushtrojė pushtetin nė mėnyrė manipuluese nė mėnyrė qė tė mos ndihet se po bėhet “joshpirtėror.” Ky ėshtė njė abuzim me pushtetin...

Roli i Marrėdhėnieve nė Kishė

1.Njė nga pėrbėrėsit thelbėsorė qė e bėn njė grup tė krishterėsh njė kishė ėshtė organizimi. 2.Nė kohėn e Dhjatės sė Re, kudo qė njė grup i krishterėsh themelohej nė njė lokalitet, grupi organizohej nė njė kishė me anė tė vendosjes sė njerėzve tė caktuar pėr tė ushtruar funksione drejtuese pėr grupin. 3.Pozitat drejtuese mė kryesore tė vendosura nė kishė janė ato tė pleqve dhe tė dhjakėve.

Janė pėrdorur dy terma pėr t’iu referuar ofiqit tė plakut.

 A.presbuterous (Veprat 20:17)
 1.Ky term pėrkthehet “plak.”
 2.Ėshtė njė term i njohur i marrė nga tradita judaike e Dhjatės sė Vjetėr.
 3.Thekson veēanėrisht dinjitetin e ofiqit.
 B.Ejpiskopous (Veprat 20:28)
 1.Ky term pėrkthehet “mbikqyrės” ose “peshkop.”
 2.Ėshtė njė term i njohur i marrė nga tradita pagane.
 3.Thekson funksionin e ofiqit.
 C.Titi 1:5, 7 i pėrdor kėto terma nė mėnyrė tė kėmbyeshme.
 D.Ėshtė e rėndėsishme qė tė vihet re se Dhjata e Re gjithmonė i referohet njė pluraliteti pleqsh pėrderisa nuk ėshtė duke folur pėr njė   
 plak tė veēantė.
 1.Pasazhet tė cilat i referohen njė kishe lokale gjithmonė i referohen njė pluraliteti pleqsh.
   Pėr shembull:
 a.Kisha nė Antioki (Veprat 11:30)
 b.Ēdo kishė (d.m.th., Listra, Ikon, Antioki) (Veprat 14:23)
 c.Kisha nė Jeruzalem (Veprat 15:2, 4)
 d.Kisha nė Efes (Veprat 20:17)
 e.Kisha nė Filipi (Filipianėve 1:1)
 f.Ēdo kishė (ēdo qytet ku ishte themeluar njė kishė nė Kretė) (Titi 1:5)
 g.Njė kishė lokale e paspecifikuar (Jakobi 5:14, 15)
 2. Rrjedhim i rėndėsishėm i kėtij fakti ėshtė se udhėheqja e kishės lokale ishte gjithmonė e ndarė midis njė grupi pleqsh.
 a.Kjo eleminon ēdo formė tė sundimit tė njė personi. Funksioni i drejtimit i delegohet tė gjithė pleqve sė bashku.
 b.Gjithashtu eleminon ēdo mendim pėr shėrbesė tė njė personi.   

Funksionet e shėrbesės do tė ndahen midis drejtuesve dhe, siē e bėn tė qartė Efesianėve 4:11-16, midis tė gjithė besimtarėve. c.Shėnim: Pluralizmi nuk pėrjashton drejtimin individual, por vetėm drejtimin solo (vetėm)...